De gezondheid van zwangere vrouwen en hun ongeboren kinderen staat meer dan ooit in de schijnwerpers. Vooral zwangerschapsdiabetes staat extra in de kijker, daar er zich een grote toename voordoet. Volgens het recente jaarrapport Perinatale gezondheid in Vlaanderen is het aantal zwangere vrouwen met diabetes in de afgelopen tien jaar opmerkelijk gestegen. Waar in 2012 slechts 3% van de zwangere vrouwen deze aandoening ontwikkelde, was dit in 2022 al gestegen naar 8,9%. Deze trend roept weliswaar belangrijke vragen op voor de gezondheid en het algemeen welzijn van zowel moeder als kind.
Wat is zwangerschapsdiabetes?
Zwangerschapsdiabetes is een tijdelijke vorm van suikerziekte die meestal in de tweede helft van de zwangerschap ontstaat. Door de stijgende trend is deze aandoening een groeiende zorg. Zwangerschapsdiabetes wordt gekenmerkt door verminderde insulinegevoeligheid en een lagere insulineproductie, die leidt tot hogere bloedsuikerspiegels. Dat laatste is zowel voor de moeder als voor haar ongeboren baby potentieel schadelijk. Hoewel zwangerschapsdiabetes vaak na de geboorte verdwijnt, blijft het risico bestaan dat de moeder later in het leven alsnog diabetes ontwikkelt.
Hoe komt het dat meer zwangere vrouwen zwangerschapsdiabetes krijgen?
Een deel van deze toename kan worden toegeschreven aan verbeterde screening en diagnose, maar er is ook een duidelijke link met de toename van overgewicht bij aanstaande moeders. Het Studiecentrum voor Perinatale Epidemiologie (SPE) heeft vastgesteld dat het aantal zwangere vrouwen met overgewicht in tien jaar tijd is gestegen van 33,2 naar 42,2 procent. Vrouwen met obesitas hebben zelfs drie keer zoveel kans op een te hoge bloeddruk of diabetes in vergelijking met vrouwen van normaal gewicht.
Deze gezondheidsproblemen tijdens de zwangerschap kunnen leiden tot meer keizersneden. Meer dan één op de vijf kinderen komt nu ter wereld via een keizersnede, een lichte stijging ten opzichte van tien jaar geleden. Deze toename wordt voornamelijk toegeschreven aan het grotere aantal niet-geplande keizersneden, vooral bij vrouwen die voor hun zwangerschap al overgewicht hadden. Bijna een derde van de vrouwen met obesitas bevalt via een keizersnede, vergeleken met slechts 17 procent van de vrouwen met een normaal gewicht.
Hoe kan je zwangerschapsdiabetes vermijden?
Het SPE benadrukt het belang van een gezonde levensstijl en een gezond gewicht, ook voor de zwangerschap. Vrouwen met diabetes of vrouwen die risico lopen op diabetes tijdens de zwangerschap worden geadviseerd om strikte controle over hun bloedsuikerspiegel te houden. Daarnaast dienen ze ook nauw samen te werken met hun zorgverleners en een uitgebalanceerd dieet en gezonde levensstijl te handhaven. Deze maatregelen zijn essentieel om de risico's die gepaard gaan met zwangerschapsdiabetes te minimaliseren en een gezonde zwangerschap te bevorderen.
In deze context is het essentieel dat toekomstige moeders zich bewust zijn van de risico's en de noodzakelijke stappen ondernemen om zowel hun eigen gezondheid als die van hun baby te beschermen. Door gezondheid als prioriteit te stellen vóór, tijdens en na de zwangerschap, kunnen vrouwen helpen een fundament te leggen voor een veiligere en gezondere toekomst voor zichzelf en hun kinderen.
Ben je zwanger en twijfel je of je risico loopt op zwangerschapsdiabetes? Praat erover met je arts of apotheker.